همه چیز درباره سرطان کلیه - کهن پارس

علت سرطان کلیه چیست؟

دانشمندان هنوز درمورد علت ابتلا به سرطان کلیه به نتایج قطعی نرسیده اند، اما عواملی وجود دارند که احتمال دچار شدن به این بیماری را افزایش می دهد.

برای مثال، سرطان کلیه بیشتر در افراد بالای 40 سال دیده می گردد یا برخی از محرک ها می توانند، عامل وقوع آن باشند:

سیگار کشیدن، خطر ابتلا به سرطان کلیه را دو برابر می نماید. کشیدن سیگار برگ هم می تواند عاملی برای ابتلا به سرطان کلیه باشد.

مرد بودن یکی از عواملی است که افراد را در معرض خطر ابتلا به این سرطان قرار می دهد. براساس آمارها، مردان دو برابر زنان به سرطان کلیه دچار می شوند.

اضافه وزن مفرط باعث ترشح هورمون هایی در بدن می گردد که خطر ابتلا به سرطان را بیشتر می نمایند.

استفاده بیش ازحد از داروهای مسکن بدون نسخه و با نسخه در بلندمدت می تواند باعث بروز سرطان گردد.

ابتلا به بیماری های پیشرفته کلیوی هم در دچار شدن به سرطان بی تأثیر نیست. مثلا اشخاصی که به علت توقف عملکرد کلیه ها دیالیز می شوند، در بلندمدت در معرض ابتلا به سرطان هستند.

دچار بودن به مسائل جسمانی ارثی مانند بیماری فون هیپل-لیندو (VHL) یا کارسینوم پاپیلاری کلیه می تواند موجب ابتلا به سرطان گردد.

بیماری فون هیپِل-لیندو نوعی اختلال ارثی است که باعث تشکیل تومورهای بدخیم در بدن افراد مستعد می گردد.

کارسینوم پاپیلاری هم ارثی است و ریشه های ژنتیکی دارد.

وجود سابقه بیماری در خانواده به ویژه در خواهر و برادرها امکان ابتلا به سرطان را افزایش می دهد.

قرار داشتن در معرض برخی از مواد شیمیایی مانند آزبِست، کادمیوم، بنزن، حلال های شیمیایی یا برخی از انواع علف کُش ها نیز احتمال بروز سرطان را افزایش می دهد.

فشار خون بالا یکی از عوامل خطرزا برای سرطان است که پزشکان هنوز نمی دانند خود این شرایط موجب سرطان می گردد یا داروهایی که برای برطرف آن استفاده می شوند.

به دلایل نامعینی، افراد سیاه پوست بیشتر به سرطان کلیه دچار می شوند.

به دلایل نامعینی، داشتن لنفوم (سرطان غدد لنفاوی) هم خطر سرطان را افزایش می دهد.

اگر دچار شرایط های مذبور هستید یا علائمی مشابه با آنها دارید، لزوما به سرطان کلیه دچار نخواهید شد.

ضمن اینکه برخی از افراد هم هیچ یک از موارد نام برده را تجربه نمی نمایند اما دچار سرطان می شوند.

علایم سرطان کلیه

در بیشتر افراد، نشانه های اولیه ای برای بروز سرطان دیده نمی گردد؛ اما با بزرگ شدن تومورها نشانه هایی هم ظاهر می شوند.

احتمال بروز یک یا چند مورد از علائم زیر در هر فرد وجود دارد:

مشاهده خون در ادرار؛

وجود برآمدگی در شکم یا کمر؛

کاهش اشتها؛

کمردردی که بهبود پیدا نمی نماید؛

کاهش وزن بدون علتی معین؛

تَبی که هفته ها به طول می انجامد و براثر سرماخوردگی و عفونت ایجاد نشده است؛

خستگی مفرط؛

کم خونی؛

تورم قوزک یا پاها.

اگر سرطان به اعضای دیگر بدن هم منتقل گردد، عوارض زیر را ایجاد خواهد نمود:

تنگی نفس؛

درد در استخوان ها؛

سرفه توأم با بالا آوردن خون. 1

انواع سرطان کلیه

سرطان کلیه انواع مختلفی دارد:

کارسینوم سلول های کلیوی (Renal cell carcinoma)

کارسینوم سلول های کلیوی شایع ترین نوع سرطان کلیه در بزرگسالان بوده و تقریباً 85 درصد از سرطان هایی که تشخیص داده می شوند از این نوع هستند.

این نوع از سرطان در لوله های پیچیده نزدیک کلیه که سیستم تصفیه این اندام است، تشکیل می گردد.

در هر کلیه هزاران واحد از این اجزای کوچک برای فیلتر کردن مواد زائد وجود دارد.

کارسینوم اوروتلیال (Urothelial carcinoma)

این نوع از سرطان با نام کارسینوم سلول های ترانزشینال (transitional cell carcinoma) هم شناخته شده و حدود 5 تا 10 درصد سرطان های کلیه در بزرگسالان را شامل می گردد . کارسینوم اوروتلیال در محل جمع شدن ادرار در کلیه پیش از حرکت به سمت مثانه شروع می گردد.

این محل لگنچه (renal pelvis) نام دارد. این نوع از سرطان کلیه، مانند سرطان مثانه درمان می گردد . چرا که هر دو نوع سرطان در یک نوع سلول شروع می شوند .

سارکوم (Sarcoma) سارکوم کلیه مورد بسیار نادری است. این نوع از سرطان در بافت نرم کلیه، لایه نازک بافت پیوندی اطراف کلیه با نام کپسول و یا چربی های اطراف ایجاد می گردد.

این نوع از سرطان معمولا با جراحی درمان می گردد . با این همه احتمال بازگشت این نوع از سرطان و یا انتشار آن در دیگر منطقه ها بدن وجود دارد.

بنابراین بعد از جراحی اولیه، جراحی های بیش تر و شیمی درمانی انجام می گردد.

تومور ویلمز (Wilms tumor)

این نوع از تومور در بچه ها شایع تر بوده و به شیوه متفاوتی نسبت به سرطان کلیه در بزرگسالان درمان می گردد.

این نوع از سرطان در حدود یک درصد انواع سرطان ها را تشکیل می دهد.

درصد پیروزیت درمان تومور ویلمز زمانی که پرتودرمانی و شیمی درمانی با جراحی ترکیب گردد، بسیار بالا بوده و این اندازه از انواع دیگر سرطان بیش تر است .

لنفوم (Lymphoma)

لنفوم هم باعث بزرگ تر شدن کلیه و هم بزرگ شدن گره های لنفی یا لنفادنوپاتی (lymphadenopathy) در دیگر بخش های بدن مانند گردن، سینه و حفره شکمی می گردد .

در موارد نادر لنفوم کلیوی به صورت یک حجم توده مانند در کلیه ظاهر شده و شامل بزرگ شدن گره های لنفی حاشیه ای است.

اگر احتمال لنفوم کلیوی وجود داشته باشد، پزشک نمونه برداری انجام داده و به جای جراحی شیمی درمانی انجام می گردد.

انواع سلول های سرطانی کلیه

دانستن اینکه کدام سلول، تومور کلیه را تشکیل داده به پزشکان یاری می نماید تا برنامه درمانی را معین نمایند.

پاتولوژیست ها بیش تر از 30 نوع مختلف از سلول های سرطانی کلیه را تشخیص دادند .

تخصص پاتولوژیست انجام تست های آزمایشگاهی و ارزیابی سلول ها، بافت ها و ارگان ها برای تشخیص بیماری است.

سی تی اسکن و ام آر آی همواره قادر به نشان دادن تفاوت بین تومورهای خوش خیم، تومورهایی با سرعت رشد کم و تومورهای بدخیم قبل از انجام جراحی نیست.

شایع ترین انواع سلول های سرطانی کلیه در زیر فهرست شده اند. در حالت کلی درجه تومور معین نماینده تفاوت سلول ها و نه سرعت رشد آن ها است .

هر چه درجه بالاتر باشد، احتمال انتشار یا متاستاز با گذشت زمان بالاتر می رود.

سلول شفاف (Clear cell)

حدود 70 درصد از سرطان های کلیه از سلول های شفاف تشکیل شده اند. این سلول ها از سرعت رشد پایین (درجه یک) تا سرعت رشد بالا (درجه 4) دسته بندی می شوند. ایمونوتراپی و درمان هدفمند معمولا برای سرطان کلیه سلول های شفاف مورد استفاده قرار می گیرد.

پاپیلاری (Papillary)

سرطان کلیه پاپیلاری بین ده تا 15 درصد افراد مبتلا دیده می گردد . این نوع از سلول های سرطانی خود به دو زیر شاخه نوع یک و نوع دو تقسیم می گردد.

اگر سرطان کلیه پاپیلاری در یک نقطه مستقر باشد، با جراحی درمان می گردد. اما اگر به سایر اندام ها منتشر شده و به عبارتی متاستاز نموده باشد، از عوامل مسدود نماینده رگ های خونی استفاده می گردد. تحقیقات برای استفاده از ایمونوتراپی برای درمان نوعی از سرطان کلیه پاپیلاری که متاستاز نموده است، هم اکنون در حال اجرا است .

سارکوماتوئید (Sarcomatoid)

هر کدام از زیر شاخه های سرطان کلیه (سلول شفاف، کروموفوب، پاپیلاری و …) می توانند ساختارهای طبقه بندی نشده ای را زیر میکروسکوپ نشان دهند.

پاتولوژیست ها به این ساختارها سارکوماتوئید می گویند. این نوع زیر شاخه ای معینی نیست، اما زمانی که این سلول های خاص دیده شوند، فرد به نوعی سرطان کلیه تهاجمی مبتلا شده است . برای افرادی که تومورهای سرطانی سارکوماتوئید دارند، تحقیقات در خصوص امکان استفاده از ایمونوتراپی ادامه دارد.

مدولاری (Medullary)

این نوع از سلول سرطانی نادر و البته بسیار تهاجمی بوده و به عنوان یک تومور قشری کلیوی در نظر گرفته می گردد.

این نوع از سلول های سرطانی در افراد سیاه پوست بیش تر شایع بوده و در افراد مبتلا به کم خونی داسی شکل هم بیش تر دیده می گردد.

در این بیماری افراد ژن عامل بیماری را از پدر یا مادر خود دریافت نموده اند. ترکیبی از شیمی درمانی و مسدود نماینده های رگ های خونی برای درمان این نوع از تومور سرطانی استفاده می گردد. تحقیقات در خصوص راه های درمان ادامه دارد.

مجرای جمع نماینده (Collecting duct)

کارسینوم مجرای جمع نماینده بیش تر در میان افراد بزرگسال 20 تا 30 ساله دیده می گردد. این نوع از سرطان در مجرای جمع نماینده کلیه شروع می گردد .

بنابراین کارسینوم مجرای جمع نماینده به کارسینوم اوروتلیال بسیار نزدیک است. درمان پیروز این نوع سرطان در دراز مدت، حتی در صورت ترکیب شیمی درمانی و جراحی بسیار نادر است .

کروموفوب (Chromophobe)

کروموفوب یک نوع غیر رایج سرطان کلیه بوده و از دیگر انواع سرطان ها فرق دارد. این نوع از سرطان از گروه خاصی از تومورها تشکیل شده که به آهستگی رشد نموده (indolent tumors) ولی در عین حال بسیار تهاجمی هستند . تحقیقات برای یافتن برترین روش درمانی ادامه دارد.

آنکوسیتوم (Oncocytoma)

این نوع از سرطان کلیه با سرعت رشد کم نادر است.

آنژیومیولیپوم (Angiomyolipoma)

آنژیومیولیپوم تومور خوش خیمی است و به خاطر ظاهر منحصر به فردش در سی تی اسکن و یا زیر میکروسکوپ به راحتی قابل تشخیص است.

معمولا این نوع از سرطان منتشر نمی گردد و معمولا با یاری جراحی درمان می گردد. نوع تهاجمی این نوع سرطان اپیتلیوئید (epithelioid) نام دارد که می تواند ورید کلیوی و یا بزرگ سیاهرگ زیرین را درگیر نموده و به گره های لنفی یا ارگان های نزدیک مانند کبد راه پیدا کند.

مراحل و درجات سرطان کلیه

بعد از تشخیص سرطان، گام بعدی معین کردن درصد پیشرفت و یا سطح سرطان است.

برای معین شدن مرحله سرطان، سی تی اسکن های تکمیلی به همراه دیگر آزمایش ها انجام می گردد.

درجات مختلف سرطان کلیه با اعداد رومی و از I تا IV نامگذاری می گردد. مرحله IV سرطان بسیار پیشرفته بوده و امکان انتشار سرطان در گره های لنفی و دیگر نقاط بدن وجود دارد. با اینکه هر فرد نوع خاصی از سرطان را تجربه می نماید ولی سرطان هایی با درجات مشابه، منظره مشابه ای داشته و با شیوه های درمانی یکسانی درمان می شوند. 2

تشخیص سرطان کلیه

تشخیص سرطان کلیه ممکن است براساس کم خونی ، خون در ادرار ، علائم جسمی و اغلب با ترکیبی از تست های تصویربرداری انجام می گردد.

بسیاری اوقات، یافتن یک توده در یک آنالیز رادیوگرافی مانند اشعه ایکس ، سی تی اسکن یا MRI در طی تحقیقات برای شرایط دیگری ممکن است پزشک را به سرطان کلیه سوق دهد.

آزمایش اولیه وقتی مشکوک به سرطان کلیه است ، اغلب سونوگرافی است.

سونوگرافی برای ایجاد تصویر از امواج صوتی استفاده می نماید و می تواند تومورهای سخت را از کیست تشخیص دهد.

سی تی اسکن (CT) یا توموگرافی کامپیوتری شاید مفیدترین آزمایش باشد و می تواند برای تشخیص و انجام مراحل سرطان کلیه مورد استفاده قرار گیرد.

سی تی از یک سری از اشعه ایکس برای ایجاد یک تصویر 3 بعدی از قسمت داخلی بدن استفاده می نماید.

ام آر آی (MRI) یا تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی ممکن است برای افرادی که قادر به داشتن CT نیستند (به علت آلرژی به مواد کنتراست CT یا عملکرد ضعیف کلیه) انجام گردد. ام آر آی از تصویربرداری مغناطیسی به جای اشعه X استفاده می نماید. درصورتی که تصور می گردد تومور به رگهای نزدیک کلیه توسعه یافته است ،MRI نیز مفید است.

برخی اوقات برای یاری به مرحله بندی تومور کلیه، اسکن PET یا اسکن استخوانی انجام می گردد.

برخلاف بسیاری از تومورها ، معمولاً بیوپسی برای تشخیص سرطان کلیه لازم نیست.

بیوپسی در صورت احتیاج ممکن است از چند طریق مختلف انجام گردد و به آسیب شناسان این امکان را می دهد تا در زیر میکروسکوپ حضور سلولهای سرطانی را جستجو نمایند. نمونه های سرطان کلیه در راهنمای درمان بسیار مفید است، اما اغلب در طول جراحی برای معالجه سرطان به جای انجام مراحل تشخیصی گرفته می گردد.

درمان سرطان کلیهدرمان سرطان کلیه بستگی به مرحله بیماری و بعلاوه بسیاری از عوامل دیگر مانند سلامت عمومی شما، محل قرارگیری سرطان در کلیه و موارد دیگر دارد.

بیشتر افراد مبتلا به سرطان کلیه نوعی جراحی خواهند داشت. کسانی که به سرطان کلیه در مراحل اولیه مبتلا هستند برترین کاندیداهای عمل جراحی هستند، اما سرطان کلیه یکی از معدود تومورهای سفت وسخت است که در آن جراحی ممکن است حتی با بیماری متاستاتیک پیشرفته (مرحله 4) نیز مفید باشد.

در حالی که عمل جراحی، درمانی برای بسیاری از سرطانهای کلیه است ، اما این در افراد مسن یا افراد دارای بیماریهای پزشکی جدی بسیار سخت است.

برای کسانی که جراحی را تحمل نمی نمایند ، روشهای درمانی مانند سرما جراحی یا سرما درمانی (یخ زدن تومور) یا سوزاندن تومور، ممکن است گزینه هایی باشد.

داروهای هدفمند چند درمانی برای استفاده در برخی از افراد مبتلا به سرطان پیشرفته کلیه تأیید شده است.

این داروها از رشد و توسعه سلولهای بدخیم جلوگیری نموده و مانع از رشد آنها می شوند.

عوارض جانبی این داروها با دارو درمانی فرق دارد و اغلب تحمل بهتری دارند.

ایمنی درمانی یا ایمونوتراپی که به عنوان درمان بیولوژیک نیز شناخته می گردد، یک روش درمانی جدیدتر برای سرطان است که با تحریک سیستم ایمنی بدن در مبارزه با سلول های سرطانی، به سادگی کار می نماید. چند دسته مختلف از این داروها وجود دارد که معین شده است که برای سرطان کلیه مؤثر است.

آزمایشات بالینی و درمان سرطان کلیه

علاوه بر گزینه های درمانی مورد تأیید موجود، در حال حاضر آزمایش های بالینی زیادی در دست انجام است که در پی روش های درمانی جدیدتر یا بهتری برای درمان سرطان کلیه هستند.

ممکن است به خاطر داشته باشید که هر درمانی که در حال حاضر برای سرطان داریم یک بار در یک کارآزمایی بالینی مورد مطالعه نهاده شد.

پرتودرمانی معمولاً به عنوان درمانی برای سرطان کلیه مورد استفاده قرار نمی گیرد، اما ممکن است برای تسکین ناراحتی ناشی از اثرات توسعه سرطان از تسکین دهنده و مسکن استفاده گردد .

شیمی درمانی فقط دارای اثر محدودی در برابر سرطان سلول کلیوی است. 3

پی نوشت:

1.www.chetor.com

2.www.drdr.ir

3.www.urologykarami.com

منبع: راسخون