60 میلیارد تومان فاصله تا رویا جهانی شدن کندوان
به گزارش کهن پارس، روستا کندوان معماری صخره ای خاص و منحصربه فردی دارد که به دلیل همین ویژگی در فهرست میراث ملی به ثبت رسیده است. حالت شکل گیری کران ها به دوره سوم زمین شناسی می رسد و توسط گدازه های آتش فشانی کوه های سهند شکل گرفته اند. مردم از دوره ایلخانیان با حضور در کندوان و کندن دورن کران ها این منطقه را برای سکونت محیا کردند، از این رو به کندوان روستای دستکند گفته می گردد و از 750 سال قبل تا به امروز زندگی در آن جریان دارد.
با وجود آن که کندوان در کنار کاپادوکیه ترکیه و داکوتا آمریکا، یکی از سه روستا صخره ای دنیا است اما تا به امروز نتوانسته در فهرست میراث دنیای یونسکو جای گیرد. این درحالی است که جاری بودن زندگی و حضور مردم بومی در کندوان یکی از ویژگی های خاص این روستای صخره ای و البته شاید عاملی برای عدم تحقق رویای دنیای شدن آن باشد.
در کندوان حدود 713 باب کران موجود است و 160 خانوار با 500 نفر جمعیت در آن زندگی می نمایند. طبقات پایینی به عنوان انباری و نگهداری احشام و طبقات بالا برای زندگی مردم مورد استفاده قرار می گیرد.
احد نعمتی، مدیر پایگاه میراث فرهنگی کندوان با اشاره به آن که حدود یک دهه از شروع فعالیت ها برای ثبت دنیای کندوان می گذرد، درخصوص چالش های پیش روی این مهم و عدم ثبت دنیای کندوان گفت: روستاهای کاپادوکیه ترکیه و داکوتا آمریکا خالی از سکنه هستند و تبدیل یک مکان خالی از سکنه به مکان جهانگردی ساده تر از مکانی است که مردم در آن زندگی می نمایند؛ چراکه باید صلاح و نظر مردم را در توسعه جهانگرددی در نظر گرفت و زندگی و معیشت مردم را در نظر گرفت. هرچند حضور مردم و توجه به معیشت آن ها و ساخت و سازهای غیرمجاز یکی از موانع ثبت دنیای است اما همین جریان زندگی، تفاوتی است که کندوان را برای ثبت دنیای مطرح می نماید. درعین حال کاپادوکیه در فهرست میراث دنیای ثبت شده و توانسته با وسعتی 10 برابر کندوان، جهانگردان دنیای را جذب کند.
او توضیح داد: در گذشته دو طرح در روستا کندوان وجود داشت که طرح جامع را هیات راهبردی میراث فرهنگی مصوب نموده بود اما دهیاری همسو با طرح هادی حرکت می کرد. این دو طرح طی 20 سال گذشته، مطابقتی با یکدیگر نداشتند و هر کدام راه خود را می رفت و پاسخگویی به ارباب رجوع، سخت بود. اما سال جاری بنیاد مسکن با مشاور ذیصلاح میراث فرهنگی قرارداد امضا کرد و امیدواریم طرح یکسان سازی طرح جامع و هادی تا دو ماه آینده به اتمام برسد.
نعمتی درخصوص برطرف مشکلاتی که ساخت وسازها و خانه های سنگی، سیمان و آجری که در روستای کندوان ساخته شده اند برای ثبت دنیای این مجموعه ایجاد نموده اند، گفت: کران ها از گذشته های دور در روستا کندوان وجود داشتند. درعین حال تعدادی از خانه های سنگی یک طبقه که در پایین این کران ها قرار دارند، نیز از گذشته ساخته شده بودند و از گذشته های دور شاهد تلفیق کران و سنگ در کندوان بودیم. متاسفانه در این میان خلائی وجود دارد که مقصر آن مردم و دولت نیست. در سال 76 پایگاه کندوان در فهرست میراث ملی کشور به ثبت رسید، این درحالی است که از دهه 50 مردم در زمین هایی که داشتند درصدد ساخت خانه هایی با اسکلت فلزی بر آمدن دو در آن موقع کسی نبود که به آنها بگوید چرا چنین ساخت و سازهایی انجام می دهند. اکنون که می خواهیم حکم تخریب برای آنها بگیریم با موضوعی روبه رو می شویم چراکه این خانه ها مشمول گذر زمان شده اند. اگر 10 سال از ساخت وساز ها بگذرد، سازه شامل قانون گذر زمان می شود. درعین حال، بسیاری از این ساخت و سازها در زمانی صورت گرفته است که کندوان ثبت ملی نشده بود.
مدیر پایگاه میراث فرهنگی کندوان اعلام نمود: برطرف چالش های موجود احتیاجمند بودجه و اعتبارات کلان است تا بتوانیم معوض این املاک را به صاحبان بدهیم و بتوانیم آزادسازی را محقق یا طبقات را کاهش دهیم. در این میان حدود 50 مورد تقلیل طبقات و کاهش ارتفاع، تغییر نمای آجری به کاهگل و سنگ و تخریب تعدادی از واحدها در دستور قرار خواهد گرفت. برای تحقق این مهم حدود 60 میلیارد تومان اعتبار احتیاج است. امیدواریم به زودی شاهد تغییر اساسی در کندوان باشیم.
او درخصوص ساخت وسازهای غیرمجاز کندوان که به قبل از سال 1380 بر می شود نیز گفت: هرچند بعضی از این ساخت وسازها بعد از ثبت روستا کندوان در فهرست میراث ملی صورت گرفته است اما از آنجایی که هنوز حریم مصوب برای این مجموعه میراث ملی تعریف نشده است، از این رو نمی توانیم به وسیله قانونی ورود کنیم. حدود یک سال و نیم است که حریم کندوان به شورای ثبت حرایم فرستاده شده؛ کارها به دلیل شیوع ویروس کرونا متوقف شده و در انتظار تحقق آن هستیم؛ اما هنوز مصوب نشده است. تا زمانی که حریم مصوب نشود نمی توانیم دخل و تصرف و جابه جایی داشته باشیم. البته طی یک سال گذشته فقط 3 مورد ساخت و ساز غیر مجاز داشتیم که حکم تخریب آنرا گرفتیم. طی چند سال گذشته ساخت و سازی جز، بازسازی در روستای کندوان انجام نمی شود.
کران های کله قندی
مدیر پایگاه میراث فرهنگی کندوان با اشاره به شرایط کران های روستا گفت: جنس کران ها به نوعی است که به مرور زمان در اثر وزش باد و بارش باران، ترک بر می دارد و سبب تخریب می شود. سال جاری حدود 200 میلیون تومان اعتبار برای مطالعه شکست این ترک های سنگی و اجرای چند نمونه موردی جذب کردیم. با شرکتی که کار مرتبط انجام می دهد، صحبت کردیم و در صدد ایجاد سازه هایی درون ترک ها هستیم تا ادامه فرایند ترک متوقف شود.
او ادامه داد: از 713 باب کران، حدود 120 کران در طول سال های گذشته صدمه دیده اند و ترک برداشته اند. بعضی از آن ها با پایه ها و دیواره های سنگی حفظ شده اند اما بعضی آسیب ها در بخش بالایی و در پوسته است که حفظ آن احتیاجمند مطالعه است. با توجه به وقایع طبیعی که رخ داد، تخریب در کران ها نداشتیم.
جهانگردی از نوع روستا دستکند
نعمتی با اشاره به توسعه زیرساخت های جهانگردی در کندوان نیز اظهار کرد: در شورای راهبردی روستا کندوان بعضی کارهای مطالعاتی را انجام داده ایم و طرح پیاده راه که از عوارضی روستا تا ورودی هتل و روستا خواهد بود، صورت گرفته. قرار است در کنار پیاده راه کافه های کوچک به عنوان چای خوری در نظر گرفته شود و در هیات راهبردی مصوب شده است و قرار است تردد خودرو به داخل روستا ممنوع شود. طرح مطالعات بازارچه صنایع دستی در ورودی روستا مصوب شده است و در انتظار ابلاغ اعتبار هستیم. تعدادی از مغازه ها که به صورت غیر مجاز فعالیت خود را شروع نموده بودند قرار است جابه جا و به بازارچه صنایع دستی منتقل شوند. درعین حال کف سازی حدود 95 درصد روستای کندوان صورت گرفته. درحال حاضر حدود 100 چشمه سرویس بهداشتی در کندوان در نظر گرفته شده.
ایلنا نوشت، مدیر پایگاه میراث فرهنگی کندوان ادامه داد: امروزه مردم بومی کنوان متوجه شده اند که جهانگرد می تواند با خود درآمد و اشتغال به همراه داشته باشد. درحال حاضر نیز توسعه جهانگردی شروع شده. مردم آموزش زبان انگلیسی می بینند و استقبال برای را ه اندازی واحد بومگردی افزایش یافته و 30 مجوز صادر شده است. در سال گذشته حدود یک میلیون و 700 هزار جهانگرد از کندوان دیدن کردند و 22 هزار نفر آنها خارجی بودند. جهانگردان خارجی بیشتر از کشورهای ترکیه، آذربایجان، آلمان، فرانسه، سوئد و ایتالیا هستند.
منبع: گردشبان