موزه دریانوردی بوشهر، یکی از مکان های مهم در زمینه تجهیزات دریایی ایران - کهن پارس

موزه دریانوردی بوشهر و تجربه یک سفر دریایی در خشکی

موزه دریانوردی بوشهر در حال حاضر مهمان عمارت سرکنسولگری انگلیس در بوشهر است و یکی از جاذبه های پر هوادار بوشهر به شمار میرود. این موزه فضایی بزرگ و همین طور گسترده دارد که از دو بخش درونی و بیرونی تشکیل شده. در این عمارت شما با مجموعه بسیار ارزشمندی از ابزار و تجهیزات دریانوردی روبرو هستید. جالب است که بدانید تجهیزات تاریخی و نظامی در این موزه در کنار نقشه های بسیار قدیمی، منبعی مهم و الهام بخش برای عاشقان دریا و دریانوردی هستند.

آدرس: استان بوشهر، یندر بوشهر، محله بهمنی، جاده سبز آباد.

موزه دریانوردی بوشهر و آغاز سفر ما

موزه دریانوردی بوشهر در یک بنای کاملاً تاریخی قرار گرفته و در محله سبز آباد این شهر است. موضوع اصلی آن بر اساس دریانوردی، تجهیزات، امکانات و تمام موضوعاتی است که حول محور دریانوردی و دریا واقع شده است. موزه فعلی در مکان قدیمی کنسولگری بریتانیا قرار گرفته و سالانه گردشگران بسیار زیادی برای حضور در این موزه و مشاهده آن راهی بوشهر می شوند.

قدمت بنای اصلی موزه متعلق به دوره قاجار است و تقریباً در حدود یک قرن این بنا به طور کامل در اختیار دولت بریتانیا بود. دقیقاً در سال 1380 این ساختمان با تغییر کاربری که برای آن انجام گرفت، تبدیل به یک موزه شد و از ادوات و تجهیزات متعددی حفاظت و نگهداری کرد. کشتی های 110 ساله تا دستگاه ها و ماشین های متعدد و قدیمی تایپ از جمله مهمانان این بنای قدیمی هستند.

گذری بر تاریخ موزه دریانوردی بوشهر

با توجه به اطلاعات به دست آمده از این موزه، عمارت اصلی سرکنسولگری انگلستان در شهر بوشهر دقیقاً در سال 1858 میلادی یا 1273 شمسی در زمان حکومت ناصرالدین شاه قاجار در کشور ایران و شهر بوشهر بنا شد. در ابتدای ساخت این عمارت، انگلیس آن را به عنوان محلی برای اقامت نماینده سیاسی خلیج فارس در نظر گرفت. ضمن اینکه تا سال 1325 شمسی یا 1946 میلادی یعنی به مدت تقریبی 88 سال، این بنا در اختیار دولت انگلستان بود.

بعد از این مدت زمان بنای اصلی به اختیار ایران عایدی و در حال حاضر نیز کاربری آن به عنوان موزه تجهیزات دریایی و دریانوردی شهر بوشهر است. در خصوص اینکه طراحان و مجریان این بنا چه افرادی بودند، اطلاعات زیادی در دسترس نیست. اما نکته مهمی که باید به آن اشاره نمود این است که بانی اصلی برای ساخت این بنا، دولت انگلستان بوده است.

بعلاوه اطلاعات با ارزشی از بنا و عمارت کنسولگری آلمان در شهر بوشهر در دسترس است که نشان می دهد این بنا به وسیله حاجی ناخدا علی بوشهری که از بزرگان شهر بوشهر بوده، بنا شده. البته اطلاعاتی که ما در خصوص بناهای قدیمی بوشهر داریم همگی از بنای تخریب شده سرکنسولگری آلمان به دست آمده اند. این اطلاعات نشان می دهند که بناهای قدیمی مانند بنای سرکنسولگری آلمان یا بنای سرکنسولگری انگلیس به دست ایرانیان ساخته شده اند. بعلاوه از دیگر دلایل محکم و قطعی که نشان می دهند این بناها به وسیله ایرانیان ساخته شده ، شباهت آن ها به بناهای هم دوره خودشان است.

معماری بنای موزه

به لحاظ معماری، بنای موزه از 2 ساختمان کاملاً مجزا تشکیل شده است که در پلان اصلی این دو ساختمان انحرافی تقریباً 60 درجه نسبت به یکدیگر دارند. این دو عمارت دقیقاً در یکی از کنج ها با یکدیگر در ارتباط هستند. جالب است که بدانید هر دو بنا به شکل سازه های کوشک طراحی شده اند که برونگرا و منفرد هستند و حیات مرکزی ندارند. علت این موضوع هم ییلاقی بودن بنای اصلی و همین طور باز بودن محیط اطراف آن است.

البته با گذشت زمان و به علت احتیاج به وجود بناهای دیگر در اطراف دو بنای اصلی، عمارت ها و فضاهای کوچک تری نیز طراحی و ساخته شدند که به دو عمارت اصلی الحاق شده و با آن ها متصل هستند. این امر سبب شده که بنای موزه به شدت توسعه پیدا کند و هم در قسمت بیرونی و هم در قسمت اندرونی توسعه یابد. جالب است که بدانید ملحق شدن طاق ها و همین طور فضا های آزاد متنوع و متعدد در اطراف دو بنای اصلی و توسعه دادن هسته اصلی بنا، کاملاً منطبق بر معماری اقلیمی بوشهر است. ضمن اینکه نمونه های آن را می توانید در دیگر بناهای تاریخی این شهر هم مشاهده کنید.

بعلاوه باید بدانید که ساختمان سرکنسولگری انگلیس یک بنای ویلایی 1 طبقه است که سبک آن اروپایی اما منطبق با معماری بومی بوشهر است. در ساخت این بنا از مصالحی مانند ملات گچ، ساروج و همین طور سنگ های مرجانی استفاده شده و در قسمت جنوبی نیز ایوان های ستون دار متعددی منطبق با معماری بومی و سنتی بوشهر تعبیه و ساخته شده اند. از مهم ترین نکاتی که در خصوص این بنا باید به آن اشاره نمود این است که ستون های جلوی ایوان ورودی با گچبری های مجذوب کننده و متنوع یک فضای زیبا و آرامش بخش را در ترکیب با حوضی که در قسمت شرقی واقع شده است، ایجاد نموده اند.

گشت و گذاری در موزه دریانوردی بوشهر

همان طور که از نام این موزه تعیین است در فضای داخلی آن شما با مجموعه ای از ادوات، تجهیزات و وسایل کشتیرانی و دریانوردی روبرو هستید. همین طور نقشه های قدیمی و ماشین های مختلف نظامی که مورد استفاده بوده اند در کنار تابلو گره های مختلف دریایی هم در این مجموعه وجود داردد تمامی این تجهیزات در کنار هم شما را به یک سفر دریایی بر روی خشکی خواهند برد. ناگفته نماند که در این موزه ماکت های متعددی از لنج های دریایی هم قرار دارند که بدون شک مشاهده و بازدید از آن ها خالی از لطف نخواهد بود.

بعلاوه در محوطه و قسمت بیرونی این موزه شناور ها و کشتی های سطحی و همین طور زیر دریایی ها یا زیر سطحی هایی هم قرار داده شده اند که همگی متعلق به دوران تاریخی بوده و خصوصاً متعلق به دوره قاجار هستند. تعداد این شناور ها 40 عدد است و در کنار آن ها قایق های نظامی و جنگی نیز مشاهده می شوند.

یکی از جالب ترین قسمت هایی که در محوطه این موزه می توان به آن اشاره نمود وجود قطعات یک کشتی 110 ساله است که کشتی پرسپولیس نام دارد. جالب است که بدانید این کشتی یکی از ناوهای مدرن جنگی ایران در خلیج فارس به حساب می آید. ناگفته نماند که این کشتی هدیه ای از دولت آلمان به ناصرالدین شاه قاجار بوده است.

موزه دریانوردی شهر بوشهر و دیدار با تاریخ دریایی ایران

با هم خیلی کوتاه و سریع سری به موزه دریانوردی شهر بوشهر در جنوب ایران زدیم. البته برای حضور در این موزه و دیدار با آن چند نکته را باید بدانید. برای مثال اگر تصمیم گرفتید که علاوه بر مشاهده فضای داخلی بنای موزه به سایت و محیط اطراف آن هم سر زده و با این قسمت از فضای موزه دیدار داشته باشید توصیه می کنیم که روزهای گرم را برای سفر به بوشهر و حضور در سایت موزه انتخاب نکنید. همان طور که می دانید بوشهر به علت موقعیت جغرافیایی که دارد در 6 ماهه نخست سال آب و هوای گرم و طاقت فرسایی داشته که تحمل آن برای همه افراد ممکن نیست.