ظرف نقره گنجینه وایکینگ ها، متعلق به شاهنشاهی ساسانی از آب عایدی، عکس - کهن پارس

به گزارش خبرگزاری خبرنگاران و به نقل از یورونیوز، این ظرف که در منسوجاتی باستانی پیچیده شده بود، به همراه چندین شیء تاریخی دیگر حدود ده سال پیش به وسیله فلزیاب یک علاقه مند به کاوش در مزرعه ای در کرک کودبرایت شایر در منطقه بالمگی اسکاتلند کشف شد.

پژوهشگران می گویند این اشیاء تاریخی حدود 1100 سال پیش در خاک دفن شده بودند. در این کشف، که به عنوان یکی از مهم ترین یافته های باستان شناسی قرن در بریتانیا توصیف می گردد، بیش از 5 کیلوگرم نقره، طلا و اشیایی تاریخی از صلیب سینه مسیحی تا سنجاق سینه به دست آمد. این اقلام باستانی سپس به موزه ملی اسکاتلند منتقل شدند.

جداره بیرونی این ظرف نقره ای در ابتدا تنها به وسیله اسکن اشعه ایکس قابل مشاهده بود، چرا که مقامات موزه نمی خواستند آسیبی به الیاف حائل آن وارد گردد. از آن موقع، منسوجات با روش های پیشرفته تا حدی برداشته شده و ظرف با لیزر تمیز شده است تا خوردگی سبز رنگ روی بیشتر سطح نقره ای آن حذف گردد.

محققان خوردگی سبز رنگ ظرف را با لیزر از میان بردند تا رنگ نقره ای آن نمایان گرددNational Museums Scotland

اکنون برای نخستین بار می توان جزئیات یک طرح شامل تاج ها، محراب های آتشین و موجوداتی از جمله پلنگ و ببر را روی ظرف مشاهده کرد.

محققان می گویند نگاره های حکاکی شده روی ظرف به شمایل نگاری دین زرتشتی، مذهب رسمی امپراتوری ساسانی و آخرین امپراطوری ایرانی قبل از فتوحات اولیه مسلمانان در قرن هفتم میلادی، مربوط است.

دکتر مارتین گلدبرگ، متصدی مجموعه های اوایل قرون وسطی و وایکینگ ها در موزه ملی اسکاتلند، در این باره می گوید: نماد مرکزی جام چیزی است که آن ها آن را محراب آتش می نامیدند. این نقشی بود که در سکه های شاهنشاهی ساسانی استفاده می شد و برای اعمال مذهبی آن ها رکنی اساسی به حساب می آمد.

او درباره دیگر تعیینات ظرف کشف شده می گوید: این ظرف اما منقش به تاجی است که دارد از آن شعله های آتش بیرون می آید. این نگاره احتمالاً به ما می گوید که ظرف برای خاندان شاهنشاهی در نظر گرفته شده یا به وسیله آن ها مورد استفاده قرار می گرفته است.

شاهنشاهان ساسانی در نقوش و نگاره های به جا مانده اغلب در حال شکار پلنگ و ببر نشان داده می شدند و روی این جام نیز ببرهایی تعیین هستند. دکتر گلدبرگ در این باره می گوید: تماشا آن ببرها برای اولین بار واقعاً شگفت انگیز است.

ظرف کشف شده به همراه اشیای باستانی دیگر در موزه ملی اسکاتلندNational Museums Scotland

حکاکی ها روی ظرف باعث شده کارشناسان به این نتیجه برسند که این جام با ارتفاع 14 سانتی متر احتمالا متعلق به یک خانواده فوق العاده اشرافی با موقعیت بالا و ارتباطات خوب با دربار بوده است.

تجزیه و تحلیل علمی نشان می دهد که نقره به کار رفته در این ظرف نیز از معدنی در ایران امروزی به دست آمده است.

دکتر جین کرشاو، کارشناس نقره عصر وایکینگ در دانشگاه آکسفورد، که با موزه ملی اسکاتلند روی این پروژه کار نموده است، می گوید: این ظرف آلیاژی از نقره و سرب نسبتاً خالص دارد که نمونه ای از نقره ساسانی است.

وی افزود: ایزوتوپ های سرب موجود در فلز نقره و سیاه قلم مخصوص نقش نگاری روی فلز از ایران است. حتی می توانیم تا آنجا پیش برویم که بگوییم سیاه قلم به کار رفته در آن [ترکیب نقره، گوگرد، سرب و نقره] از معدن معروف نخلک ایران استخراج شده است. تایید علمی منشأیی چنین دوردست برای این شیء برجسته، اعجاب انگیز است.

معدن سرب و نقره نخلک که همینک نیز از آن برداشت می گردد در انارک نائین در استان اصفهان واقع شده است و پیشینه استخراج از آن تا 2 هزار سال می رسد.

کارشناسان هنوز نمی دانند که ظرف باستانی کشف شده چگونه با طی مسافتی بالغ بر هزاران کیلومتر از ایران به جنوب غربی اسکاتلند رسیده و چه کسی آن را به این مکان آورده است.

227323