برگ بَرنده هورامان چه بود؟

به گزارش کهن پارس، چند سال پیش، قبل از آن که ارزیاب ایکوموس (شورای بین المللی بناها و محوطه ها و بازوی مشورتی و تخصصی یونسکو در ثبت و محافظت از میراث جهانی) به ایران بیاید، نگرانی هایی درباره اثر ساخت و سازهای مخرب در بافت سنتی شهر اورامانات تخت و روستاهای اطراف آن، در فرآیند ثبت جهانی این پرونده ایجاد شده بود. این نگرانی ها حتی حالا هم که این منطقه ثبت شده است وجود دارد، مخصوصا با وجود طرح های هادی روستاها و بنیاد مسکن در نماسازی یکدست که ممکن است در معماری خاص این منطقه خللی وارد کند. با وجود چنین دغدغه هایی، چگونه یونسکو و ایکوموس به ثبت جهانی منطقه هورامان/اورامانات رأی مثبت دادند؟

برگ بَرنده هورامان چه بود؟

مصطفی پورعلی ـ مدیرکل دفتر ثبت آثار، حفظ و احیای میراث معنوی و طبیعی ـ در این باره به ایسنا گفت: منظر فرهنگی هورامان/اورامانات براساس دو معیار 3 و 5 ثبت شد. دستورالعمل اجرایی یونسکو شش معیار برای آثار فرهنگی و تاریخی و چهار معیار برای آثار طبیعی درنظر گرفته است. معیار 3 به اثری اشاره دارد که شاهدی برجسته از سنت فرهنگی زنده یا از بین رفته باشد. درباره اورامانات، سنت های هورامی زنده و جاری وجود دارد که ویژگی برجسته آن شناخته شد. در بیانیه ایکوموس هم اشاره شد که سنت هورامی ترکیب یک جانشینی با فرهنگ نیمه عشایری است. ساکنان اروامانات روزهایی از سال کوچ نشینی و هوارنشینی دارند که ارزش برجسته ای به این پرونده داده است.

او افزود: معیار 5 اشاره دارد به انسان که در محیط زندگی خود با محیط زیست و طبیعت پیرامون ارتباطی برقرار نموده است. اورامانات از این نظر هم واجد ارزش برجسته جهانی شناخته شد. اقلیم و سرزمینی که مردم هورامی در آن مستقر هستند، کوهستانی است و طبیعت خشن و سختی دارد. این که مردم چگونه در تعامل با این ویژگی، تمدن و فرهنگ را رشد داده اند، محل توجه بوده است. ایکوموس هم تایید نموده که سنت ساخت مسکن و استقرارگاه های انسانی، کشاورزی، دامداری و باغداری در این منطقه با آن طبیعت سخت، از جمله ویژگی های برجسته و حائز اهمیت است.

پورعلی این شرح را هم افزود که پرونده هورامان/اورامانات با اسم اثر میراث فرهنگی و تاریخی در یونسکو آنالیز شد نه اثر طبیعی. البته طبق ضوابط این سازمان، در هر نوبت از هر کشور فقط یک پرونده میراث فرهنگی پذیرفته می شود، اما چون اجلاس سال 2020 به علت همه گیری کرونا به سال جاری موکول شد، ایران پیروز شد دو اثر فرهنگی و تاریخی را به لیست میراث جهانی یونسکو وارد کند. هرچند راه آهن نخستین میراث صنعتی ایران هم به تعداد می آید.

برای منظر فرهنگی هورامان/اورامانات 106 هزار و 307 هکتار عرصه و 303 هزار و 623 هکتار حریم درنظر گرفته شده است.

پیشینه سکونت در این منطقه به پیش از تاریخ برمی شود که کشف قباله های هورامان وجود حاکمیت آشوریان، مادها، هخامنشیان و یونانیان را تأیید نموده است. کهن ترین آثار سکونت انسان در آنالیز ها و کاوش های باستان شناسی در اطراف روستای هجیج یافت شده و مربوط به دوران پارینه سنگی است که طبق گزارش باستان شناسان بیش از 40 هزار سال تا حدود 12هزار سال قدمت دارند.

هورامان یا اورامانات نام منطقه ای تاریخی با بافت پلکانی و آداب و رسوم خاص است که بخش هایی از شهرستان های سروآباد، سنندج و کامیاران در استان کردستان و شهرستان های روانسر، پاوه، جوانرود و ثلاث باباجانی در استان کرمانشاه را شامل می شود. بخش اصلی منظر فرهنگی هورامان/اورامانات شامل دره های ژاوه رود، اورامان تخت و لهون است.

منبع: گردشبان
انتشار: 15 مرداد 1400 بروزرسانی: 15 مرداد 1400 گردآورنده: parskohan.ir شناسه مطلب: 983

به "برگ بَرنده هورامان چه بود؟" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "برگ بَرنده هورامان چه بود؟"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید