با 4 خردسال، نخستین مهدکودک تهران راه اندازی شد - کهن پارس

تلاش برسابه هواسپیان بود یا اعتمادی که آن چهار مادری که فرزندان خردسالشان را به مهدکودک سپردند، یا هر دو؛ هرچه بود باعث شد تا نخستین مهدکودک تهران با آخرین متد رفتار با خردسالان در خیابان ممتازالدوله (جمهوری - خیابان اکباتان) برپا شود.

برسابه هواسپیان(سنقچیان) در سال 1285 شمسی یعنی همان سالی که مظفرالدین شاه قاجار فرمان تشکیل مجلس را امضا کرد، در روستای ماموران استان چهارمحال و بختیاری در خانواده ای ارمنی به جهان آمد. هنوز تهران در میانه مجلس و استبداد محمدعلی شاهی معلق بود که همراه خانواده به تهران آمد. ورود خانواده اش به تهران و رشد او همزمان با به توپ بستن مجلس و بعد از یکسال فتح تهران شد. برسابه مانند دیگر دختران ارمنی به مدرسه هایکازیان رفت که برای بچه ها ارمنی توسط فردی خیر در انتهای خیابان قوام راه اندازی شده بود. مدرسه ای که تا چند سال پیش باز بود. او در کنار تحصیل در گروه تئاتر ارامنه نیز در کنار بانو لالا تریان و بعدها لرتا هایراپتیان بازی می کرد. اما علاقه اصلی برسابه به تدریس بود.

او بعد از فارغ التحصیلی از مدرسه در سال 1303 در مدرسه به عنوان معلم کار خود را آغاز کرد و آن چنان مورد توجه قرار گرفت که از سوی شورای خلیفه گری که در آن زمان انجمن ارامنه نام داشت به انزلی رفت در این شهر تدریس کرد. در طی این تدریس بود که متوجه مسئله ای شد که بسیاری از مادران شاغل که تعدادشان در حال افزایش بود با آن روبرو بودند. او از نزدیک می دید خانم معلم ها و کارمندان زن برای نگهداری بچه ها خود مشکلاتی دارند. مهمترین مشکل نگهداری فرزندان زیر سن مدرسه بود. بیشتر این زنان برای کار کردن مجبور بودند سدهای زیادی را بشکند و با خانواده هایشان مبارزه کنند. خانواده هایی که معتقد بودند مهمترین وظیفه زن نگهداری از فرزندانشان است. زمانی که پای بچه ای در میان بود مادر باید میان کار و فرزند یکی را انتخاب می کرد و این اصلا معامله خوبی نبود. پس به این فکر افتاد که برای این مادران که ممکن بود خودش هم یکی از آن ها باشد کاری بکند. پیش از این یک زن ارمنی دیگر یعنی مارگریت سروریان در سال 1289 کودکستانی را برای بچه ها ارمنی در حسن آباد راه اندازی کرده بود. اما این کودکستان به خاطر سفر خانم سروریان خیلی زود تعطیل شد. بعد از آن نیز جبار عسگرزاده (باغچه بان) کودکستانی در تبریز راه انداخته بود که بچه ها را برای ورود به مدرسه آماده می کرد. این کودکستان را هم مانند نمونه های خارجی باغچه کودک نامیده بود. اما کودکستان برسابه با این دو کودکستان فرق زیادی داشت؛ او بچه ها سه سال به بالا را می پذیرفت و برای هر سنی مراقبت مخصوصی را تعریف کرده بود.

برسابه در گفتگوی سال 1357 با ماهنامه آموزش و پرورش درباره چگونگی راه اندازی این مهدکودک با اشاره به این که هنوز در آن زمان برای راه اندازی مهد مجوزی نمی خواست گفته: در آن زمان 300 تومان وام گرفتم و مقداری سکه هم مادرم به من هدیه داده بود که برای گردنبند قرار بود مورد استفاده قرار گیرد. آقای مشیرالدوله یرنیان هم روز افتتاح مدرسه 50 تومان هدیه فرستاد و کودکستان برسابه با این سرمایه کارش را آغاز کرد.

در ابتدای کار چهار مادر فرزندانشان را به کودکستان سپردند. مادرانی که با اعتماد به برسابه و کودکستانش باعث شدند تا خیلی زود آوازه کودکستان برسابه به همه تهران برسد و مادران دیگری هم فرزندانشان را به نخستین مهدکودک تهران بسپارند. مهدکودکی که تا سال 1357 فعال بود و بچه ها زیادی که حالا جزو مفاخر ایران هستند را در خود پروراند. از روزگار برسابه و مهدکودکش اما امروز در تهران تنها یک نام بر کوچه ای مانده که کودکستان در آن قرار داشت. کوچه ای در کنار عمارت مسعودیه در خیابان اکباتان بهارستان.

پژوهشگر: فرزانه ابراهیم زاده