کلیسای سنت استپانوس؛دومین کلیسای مهم ارامنه ایران - کهن پارس

شهرستان جلفا از جمله مناطق ویژه گردشگری ایران محسوب می شود که از زمان های پیش از میلاد به سبب موقعیت جغرافیایی و استراتژی اهمیت خاصی داشت و از لحاظ فرهنگی و مدنی دارای شهرتی فراوان بود، به طوری که اصحاب الرس در زمان حضرت سلیمان بن داود در این منطقه ظهور کرده، باعث ایجاد دوازده شهر در کنار رودخانه ارس شدند، که نام دوازده ماه بر آن ها اطلاق شد.

کلیساها به عنوان بخشی مهم از تاریخ منطقه آذربایجان، همواره حضوری ارزشمند در زندگی مردم منطقه و پیروان عیسی مسیح داشته اند و استان آذربایجان شرقی با توجه به موقعیت خاص مکانی و اهمیت تاریخی، میزبان نمونه های منحصر به فردی از مهم ترین کلیساهای جهان است.

تعدادی از تاریخی ترین و زیباترین کلیساهای این استان، در فهرست میراث جهانی سازمان یونسکو به ثبت رسیده اند. از این میان می توان به کلیسای سنت استپانوس جلف اشاره کرد که در تاریخ 20 تیرماه 1386 در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.

کلیسای سنت استپانوس یا کلیسای استفانوس مقدس دومین کلیسای مهم ارامنه ایران است که از نظر اهمیت بعد از قره کلیسا قرار می گیرد. کلیسای استپانوس مقدس در منطقه آزاد ارس در 6 کیلومتری روستای دره شام به فاصله 15 کیلومتر غرب شهر جلفا در محلی به نام قزل وانک (صومعه سرخ) در استان آذربایجان شرقی واقع شده است.

این بنای تاریخی در فهرست آثار ملی واقع شده است و در سال 86 نیز در میراث جهانی به ثبت رسید. این کلیسا مانند دژهای دوره ساسانی و قرون اولیه اسلام بارویی است؛ بلند با هفت برج نگهبانی و پنج پشت استوانه ای سنگی. دروازه این بارو در وسط دیوار غربی واقع شده است و دارای دری چوبی و آهن کوبی شده است.

در پایه های طرفین و طاق جناغی آن سنگ تراش با حجاری های ظریف به کار رفته و نقش برجسته ای از مریم و کودکی عیسی در پیشانی طاق نمای آن به چشم می خورد.