راز یخچال های 400 ساله مشهد!

به گزارش کهن پارس، در فصل زمستان، مسئول یخچال، آب را از نهر نادری که از وسط بالاخیابان عبور می کرد، به مخزن یخچال می رساند و پس از یخ زدن یک لایه 10 سانتی متری آب، روی آن را با کاه می پوشاند و دوباره آب را وارد مخزن می کرد تا به همان ترتیب، یخ بزند.

راز یخچال های 400 ساله مشهد!

نوائیان| وقتی از یخچال صحبت می کنیم، فوراً یخچال های خانگی و صنعتی امروزی یا درنهایت یخچال های طبیعی قرارگرفته در مناطق مرتفع و سردسیر به ذهن می رسد؛ اما در ایران و به تبع آن در مشهد، گونه ای ویژه از یخچال ها با خشت خام ساخته می شد که در تابستان یخ موردنیاز مردم را که به مصارف مختلف می رسید، تأمین می کرد؛ ظاهراً قدیمی ترین متنی که به توصیف این یخچال ها مبادرت ورزیده، سفرنامه شاردن است. با این حال، قدمت یخچال های عظیم در ایران، خیلی بیشتر از این حرف هاست.

در مشهد، به صورت معین، از دوره صفویه به بعد، تعداد یخچال های شهر رو به افزایش گذاشت. بخش مهمی از این یخچال ها در غرب مشهد که به لحاظ ارتفاع و آب و هوا بهتر بود، قرار می گرفت. متأسفانه امروزه اثری از آثار این یخچال ها نیست.

مرکز تجمع این یخچال ها، در زاویه شمالی خیابان منتهی به دروازه قوچان فعلی (میدان توحید) بود. شکل یخچال های مشهد، مخروطی شکل، با دولایه دیوار بود و کف آن را به عمق یک ونیم متر گود نموده بودند.

در فصل زمستان، مسئول یخچال، آب را از نهر نادری که از وسط بالاخیابان عبور می کرد، به مخزن یخچال می رساند و پس از یخ زدن یک لایه 10 سانتی متری آب، روی آن را با کاه می پوشاند و دوباره آب را وارد مخزن می کرد تا به همان ترتیب، یخ بزند.

بین لایه های 10 سانتی یخ، کاه می ریختند تا هم عایق مناسبی باشد و هم مقاومت یخ را در برابر گرما بیشتر کند. به این ترتیب، مشهد تا اواسط تابستان، یخ داشت. بستنی فروش های اواخر قاجار و اوایل دوره پهلوی با همین یخ ها، بستنی درست می کردند؛ هرچند از خود یخ فقط برای سرد کردن بستنی استفاده می شد؛ اما بوی کاه که البته چندان خوشایند هم نبود، از همه بستنی ها به مشام می رسید!

منبع: روزنامه خراسان

منبع: فرادید
انتشار: 5 شهریور 1399 بروزرسانی: 6 مهر 1399 گردآورنده: parskohan.ir شناسه مطلب: 147

به "راز یخچال های 400 ساله مشهد!" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "راز یخچال های 400 ساله مشهد!"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید